De eerste laatste keer

Ik fietste richting station toen ik me bedacht dat het de eerste keer was dat ik dit jaar zonder jas de deur uitging. Vaak weet je wel wanneer iets voor het eerst plaatsvindt. De eerste keer naar de brugklas, je eerste vriendin. Eerste keren zijn duidelijk, en wanneer die eerste keren mijlpalen zijn, vergeet je ze niet. Maar vaak weet je echter niet wanneer iets de laatste keer is. Je staat niet stil bij de laatste keer dat je met een jas fietst. Dat weet je ook niet. Er kan nog een koude lentedag volgen.

In de trein bedacht ik dat laatste keren niet vast liggen. Hoe vaak hebben we in die aan-uit relatie gezegd dat het de laatste keer zou zijn? Over uitmaken gesproken, hoe vaak heb ik die laatste sigaret wel niet gerookt om er later weer een op te steken. Sommige feiten uit het verleden kunnen hun kenmerkende onderscheidende eigenschappen kennelijk verliezen door iets wat later plaatsvindt. Ze liggen net als sommige meningen en herinneringen niet vast.

Ik arriveerde op de plaats van bestemming, het stadje waar mijn ouders wonen. Terwijl ik naar hun huis liep dacht ik wederom aan die laatste keren die toch niet de laatste keren bleken. Het schoot me te binnen dat het omgekeerde ook gebeurt: je staat er niet bij stil, denkt of weet niet dat iets de laatste keer kan zijn; dagen, weken of maanden later blijkt het dan toch de laatste keer te zijn geweest. Vaak is er dan iets ingrijpende en onherroepelijks gebeurt, zoals de dood. In de krant lees je zoiets als ‘dat bleek het laatste optreden van Prince te zijn.’ Soms komt het onwerkelijk dichtbij, zoals die vriend die onverwacht in zijn slaap overleed. Wanneer zag ik hem voor het laatst? Ach ja, dat was die zondagmiddag op de Nieuwmarkt.

Ik lunchte bij mijn ouders in de tuin en zoals wel vaker liet ik mij vlak voordat ik opstond om de trein te gaan halen verleiden tot een discussie. Ik baalde ervan omdat ik mij had voorgenomen ze niet tegen te spreken. We namen afscheid in de voortuin. Ze leken weer wat brozer zoals ze daar berustend stonden. Ik liep weg maar draaide me nog even om; ik wilde met een lach afscheid nemen. Ze lachten meer bemoedigend dan blij terug zoals ze dat ontelbare keren hadden gedaan. Ik zwaaide en dacht voor het eerst dat dit de laatste keer zou kunnen zijn.